

Κατσαρίδα
Οι κατσαρίδες είναι έντομα, τα οποία αποτελούν μια τάξη: τα Βλαττοειδή (Blattodea, Blattaria). Υπάρχουν περίπου 3.500 διαφορετικά είδη κατσαρίδων που ταξινομούνται σε 6 βασικές οικογένειες ανά τον κόσμο.
Στη Ευρώπη αναφέρονται επί 150 είδη, στην Ελλάδα είκοσι. Συνήθως απαντώνται σε εμπορικές εγκαταστάσεις παρασκευής ή διαχείρισης τροφίμων, όπως εστιατόρια και εταιρείες τροφοδοσίας. Ωστόσο, είναι σύνηθες φαινόμενο και σε οικιακά περιβάλλοντα, όπου ζουν στις κουζίνες και στις αποχετεύσεις.
Υπάρχουν πολλά είδη κατσαρίδας ωστόσο τα κυριότερα είναι:
Blatta orientalis ή Ανατολική Κατσαρίδα
Έχουν ένα κύκλο ζωής περί τις 500 ημέρες και γενούν έως 10 θήκες που κάθε μία μπορεί να περιέχει 14 με 16 αυγά. Το μήκος της φτάνει τα 17 έως 30 χιλιοστά σε ενήλικη φάση. Έχει ένα σχεδόν μαύρο χρώμα (πολύ σκούρο) και ενώ έχει φτερά που καλύπτει την κοιλιά τους δεν πετούν. Προτιμούν χώρους που είναι σκοτεινοί, υγροί και ψυχροί, όπως τα κελάρια/υπόγεια, καθιστώντας δύσκολη την καταπολέμησή τους. Δραστήριες κυρίως τη νύχτα και την αυγή. Αντέχουν στο κρύο. Είναι το πιο συνηθισμένο είδος. Στη χώρα μας συναντάμε τη «μαύρη ανατολίτισσα».
Periplaneta americana ή Αμερικανική Κατσαρίδα
Έχουν ένα κύκλο ζωής 450 ημέρες και γενούν 9 – 10 θήκες αυγών που κάθε μια μπορεί να περιέχει 12 με 16 αυγά. Το μήκος τους φτάνει τα 25 έως 40 χιλιοστά σε ενήλικη φάση. Το συγκεκριμένο είδος μπορεί να πετά σε μεγάλη απόσταση (η κοιλιά τους καλύπτεται πλήρως από φτερά). Έχει ένα κοκκινωπό χρώμα με μια κίτρινη λωρίδα γύρω από την άκρη του προνώτου. Προτιμά τους σκοτεινούς, ζεστούς και υγρούς χώρους. Εμφανίζεται συχνά σε σημεία αποθήκευσης και παρασκευής φαγητού. Είναι η πιο μεγάλη.
Supella longipalpa ή Καφέ ριγωτή Κατσαρίδα
Έχουν ένα κύκλο ζωής 160 ημέρες και γενούν 10 – 14 θήκες αυγών που κάθε μία περιέχει 10 με 18 αυγά. Το μήκος τους φτάνει τα 10 έως 15 χιλιοστά σε ενήλικη φάση. Είναι κοκκινωπή – καφετιά με καφεκίτρινες λωρίδες κατά μήκος του σώματος της. Έχουν επίπεδο σώμα με αγκαθωτά πόδια και μακριές κεραίες. Τα ενήλικα αρσενικά μπορούν να πετούν. Παρόμοιες συνήθειες με τη Γερμανική κατσαρίδα. Προτιμούν τις συνθήκες ζέστης και υγρασίας και τα στενά κρησφύγετα. Τα θηλυκά κολλούν τις θήκες με τα αυγά σε έπιπλα και ντουλάπια.
Blatella germanica ή Γερμανική Κατσαρίδα
Η «Ξανθιά» κατσαρίδα. Το λεγόμενο «κατσαριδάκι» λόγω κυρίως μεγέθους. Έχουν ένα κύκλο ζωής 100 έως 200 ημέρες και γεννούν 4 με 8 θήκες αυγών που κάθε μία περιέχει 30 με 40 αυγά. Το μήκος τους φτάνει τα 12 έως 15 χιλιοστά σε ενήλικη φάση. Έχουν κιτρινωπό, καφέ με δύο μαύρες λωρίδες. Έχουν φτερά αλλά συνήθως δεν πετούν. Κατά κύριο λόγο νυκτόβιες. Προτιμούν συνθήκες ζέστης και υγρασίας. Προτιμούν τα στενά κρησφύγετα κοντά σε τροφή και νερό.(Κουζίνες, Χώροι αποθήκευσης τροφίμων). Μπορούν να σκαρφαλώνουν σε λείες επιφάνειες. Τα θηλυκά μεταφέρουν την ωοθήκη που είναι προσκολλημένη στην κοιλιά τους, έως ότου οι νύμφες να είναι σχεδόν έτοιμες να εκκολαφθούν.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Οι κατσαρίδες και τα αβγά τους μπορεί να βρίσκονται παντού, στα τρόφιμα ή άλλες συσκευασίες, σε σκοτεινά, θερμά, ασφαλή καταφύγια που έχουν βρει στο εσωτερικό των κατοικιών. Συνήθως στο οικιακό περιβάλλον όπου ζουν, βρίσκονται στις κοιλότητες και ρωγμές τοίχων, ρωγμές σε πλακάκια στην κουζίνα, ηλεκτρολογικούς πίνακες, ηλεκτρικές συσκευές, νεροχύτες, μπάνια, υπόγεια, κελάρια αποχετεύσεις, φρεάτια, βόθρους, κ.λπ.
Οι πολύπλοκες σωληνώσεις και οι υπόγειοι αγωγοί στα μεγάλα κτήρια καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη την καταπολέμησή τους. Δραστηριοποιούνται τη νύκτα, ενώ η παρατήρηση ζώντων ατόμων στο φως της ημέρας είναι συχνά ένδειξη υψηλού πληθυσμού. Θεωρούνται γενικά μακρόβια έντομα (συχνά ζουν πάνω από ένα έτος) με μεγάλο ωοπαραγωγικό δυναμικό.
Οι κατσαρίδες είναι ζωικοί εχθροί υψηλού κινδύνου, δυνητικοί φορείς πολλών επικίνδυνων ασθενειών για τον άνθρωπο και αποτελούν έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, καθώς μεταδίδουν ασθένειες όπως η δυσεντερία, η γαστρεντερίτιδα, η διάρροια, ο τύφος, η πολιομυελίτιδα και η σαλμονέλα. Τόσο τα ίδια τα έντομα, όσο και τα παράγωγά τους (εκδύματα, αποχωρήματα, εκκρίματα) συνδέονται με άσθμα, δερματίτιδες και συναφείς αλλεργικές αντιδράσεις.
Επιπροσθέτως, πολλά από αυτά τα παράγωγα είναι υπεύθυνα για σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα, ιδιαίτερα σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού όπως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους ή ασθενείς με βρογχικές ασθένειες.
Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην πρόληψη αλλά και στην καταπολέμηση τους. Η καθαριότητα και η υγιεινή είναι σημαντικοί αποτρεπτικοί παράγοντες, ωστόσο μπορεί να εμφανισθούν ακόμη και στα καθαρότερα σπίτια ή επαγγελματικούς χώρους.
Καταπολέμηση:
Ψεκασμός με χρήση ψεκαστήρων χαμηλής πίεσης: Γίνεται διοχέτευση του εντομοκτόνου στις επιφάνειες όπου περνούν, επικάθονται ή κάνουν φωλιάσματα τα έντομα στόχοι, με ψεκαστήρες χαμηλής πίεσης.
Gel για κατσαρίδες. Χρησιμοποιούνται δολώματα έτοιμα για χρήση, σε μορφή gel τα οποία δρουν στο νευρικό σύστημα των εντόμων. Εφαρμόζεται σε σημεία όπου ο ψεκασμός είναι αδύνατος. Η εφαρμογή του μπορεί να γίνει την ώρα που ο χώρος βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία. Το επαναστατικό με την εφαρμογή gel είναι ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος και ο βαθμός θνησιμότητας των εντόμων κυμαίνεται σε ποσοστό 100%, δίοτι η δραστική ουσία μεταφέρεται στο φώλιασμα μέσω της κοπροφαγίας και του καννιβαλισμού, χαρακτηριστικό γνώρισμα, των κατσαρίδων.